19 Ocak 2011 Çarşamba

Kelebek Etkisi


"Kelebek etkisi, bir sistemin başlangıç verilerindeki küçük değişikliklerin büyük ve öngörülemez sonuçlar doğurabilmesine verilen addır. Adı, Edward N. Lorenz'in hava durumuyla ile ilgili verdiği şu örnekten gelmektedir.

Amazon Ormanları'nda bir kelebeğin kanat çırpması, ABD'de fırtına kopmasına neden olabilir. Farklı bir örnekle bu, bir kelebeğin kanat çırpması, Dünyanın yarısını dolaşabilecek bir kasırganın oluşmasına neden olabilir"
diyor vikipedi

Tam da bu konulara kafa patlatırken bu ayki Ntv bilimde de aynı konu işlendi. kelebek etkisi matematikte bilinen bir kavram zaten, bunu çocuk yetiştirmeyle çok alakalı buluyorum ben.


Çocuk yetiştirirken özellikle de ilk yıllarda çocuğa karşı davranış ve tutumlarımızdaki en ufak bir hatanın bile onun ileriki yaşlarında büyük travmalara ya da fobilere neden olabileceğini düşünüyorum.


Buna kısa vadede tanık olmuşluğum da var. Örneğin küçükbeyin uyku saatini 1 saat geçirdiğimde sonraki bir hafta aynı gecikmiş saatte uyumaya başlaması (o bir hafta ben çabalamasam hep böyle gidebilecek olan bir düzen oluşabilir elbette)


Bir çok insanın amaaaaan nolcak canım bir gün de öğlen uyumayıversin diye gaza getirmesiyle uyutulmayan çocuğun, bu uykusuzluğun oluşturduğu bir dizi zincirleme reaksiyonla ki bu reaksiyonlar,huysuzluk-ağlama-yemek yememe-yorgun olduğundan zor uyuma-uyumadığı için anne ve babanın sinirlerini germe-stres yüklenen anne baba ve çocuk arasında stres devir daimi-yemek yenmediği için acıkıp gece uyanma ya da uyuyamama-gece beslenmesi ve gaz-ertesi sabah geç uyanma ve öğlen fazla uyuma-akşam geç yatma...ertesi gün geç kalkma...


Nolcak canım birgün de öğlen uyumayıversin olmuyor işte bak kelebek etkisi oldu.Bi öğlen uyumadı belki 1 hafta huzursuz oldu , uyku saatleri kaydı , biyolojik saatine uymadı vs. vs .


Ya da sabah kakaolu süt isteyen ve kahvaltıdan önce bu sütü içiveren ve çok da masum görünen bu olay sonucu kakaolu sütle tıkanıp kahvaltı yapmayan dolayısıyla öğle yemeğini bekleyemeyip erken yiyen ve akşam yemeğinden önce dayanamayıp bişeyler atıştıran , akşam yemeği yiyemeyen ertesi sabah erkenden kalkıp acıktığı için yine erken yapılan bir kahvaltı ve öğleni bekleyemeyip acıkan bir çocuk.


Noldu sütü verdin kelebek etkisi oldu işte. En az 2 -3 gün düzene sıkmaya çalış yemek saatlerini...


Çok sinirlendim bi kere patlattım eline.Ben de insanım

Ama travma?İlerisi için kötü olur bu ...

Nolcak canım bir kere unutur gider nasılsa...Hatırlamaz bile...


Çİşe alıştırmam lazım , açtım bezini dakka başı soruyorum çişin var mı diye. Hatta zorla oturtuyorum çişini yapsın diye

Ama ileride kendi kararlarını kendisi veren bir birey olması için çişini nereye ve ne zaman yapacağına kendisi karar vermeli değil mi?...

Nolcak canım öyle öyle öğrenecek . Aman çişini sorduk diye cimri mi olacak?


Artık kendi yatağında uyuması gerek bi yöntem varmış onu denedim tuttu. Yatağa atıyosun çocuğu ağlaya zırlaya uyuyor, arada bir gidip sırtını sıvazlaman gerek tabi ben burdayım diye

Ama güveni sarsılmaz mı sana karşı ? Ağlaya ağlaya uyuması onda terkedilmişlik duygusu oluşturmaz mı? En sonunda böyle uyuduğunda yenilgiyi kabullenmez mi?

Amaaan el kadar bebe ne anlayacak terkedilmişlikten,yenilgiden . Kendi kendine uyumayı öğrenecek işte . Nerden hatırlayacak yatakta ağlaya ağlaya uyuduğunu.


Hatırlamayacak evet ama bazı şeyleri öğrenmemiz ya da ondan etkilenmemiz için hatırlamamız gerekmiyor malesef. İlk 4 yılımızı hatırlamıyoruz ama emeklemeyi,yürümeyi,konuşmayı,gülmeyi,ağlamayı,üzülmeyi,sevinmeyi,bir şişenin kapağını açabilmeyi,arkadaşlığı,oyun oynamayı,eğlenmeyi,sıkılmayı ve daha bir çok şeyi o zaman öğrendik. Terkedilmeyi ,yenilgiyi ve güvensizliği de öğrenmiş olamaz mıyız?...


Tüm bu masum görünen davranışlar birer kelebek etkisi değil de nedir ?


Amazonda kanat çırpan kelebeğin A.B.D.'de fırtınaya sebep olabileceğini unutmayalım.










2 yorum:

Bahar dedi ki...

Ne kadar güzel anlatmışsın Gülşah. Kesinlikle aklımızdan çıkarmamalıyız.

ayşegül dedi ki...

çok etkilendim,çok güzel bi tesbit ve örnekleme.
teşekkürler...

Beni Koruyun